Z doświadczenia wiem, że papierologia związana z urodzeniem dziecka w Niemczech jest dla wielu rodziców przerażająca i przytłaczająca, a powodów jest wiele. Przede wszystkim słaba znajomość niemieckiego i brak znajomości przepisów. Często przyszli rodzice nic nie wiedzą w tym temacie, nie mają nawet pojęcia od czego zacząć. Ten artykuł będzie zarysem postępowania, uporządkowaniem informacji.

W prezencie za zapis na mój newsletter przygotowałam listę „Co, gdzie i kiedy załatwić w ciąży i po porodzie?” Może się również Wam przydać ?

Zapisz się na newsletter i odbierz prezent!

Dużo przydatnych informacji – konkretnych bo nie dla każdego to pasjonująca lektura (dlatego też skupiam się na najważniejszych zagadnieniach) znajdziecie w moim e-booku „Niemiecka papierologia w pigułce.”

ZOBACZ E-book

Zaczynamy

Kobiety w stosunku pracy powinny poinformować o ciąży pracodawcę, w zależności od tego jaką pracę wykonują mogą dostać zakaz pracy tzw. Arbeitsverbot:

od pracodawcy, jeśli pracodawca nie ma dla nich pracy, którą mogą bezpiecznie wykonywać w ciąży

lub

od lekarza, jeśli zdrowie dziecka lub matki jest zagrożone.

Podczas zakazu pracy mają zapewnione 100 procent pensji.

Na wszystkie formalności związane ze świadczeniami jest czas praktycznie do 7 miesiąca ciąży.

O czym warto pomyśleć wcześniej?

Oto kilka przykładów, wspomniana wyżej lista zawiera więcej pomysłów 🙂

• Czy mogę skorzystać z pomocy finansowej w skompletowaniu wyprawki? (Przykładowe instytucje Diakonie, Caritas, dobrze o tym pomyśleć do 20 tyg. ciąży i dowiedzieć się zawczasu jakie są wymogi i formalności konieczne do otrzymania pomocy)
• Czy chcę skorzystać z pomocy położnej? (nie jest to obowiązkowe, ale przy pierwszym dziecku może być pomocne, najlepiej znaleźć odpowiednią osobę do 20 tyg. ciąży)
• Do jakiego pediatry chcę zapisać dziecko? ( Czy są wolne miejsca? Nie jest to wcale oczywiste)
• Czy interesuje mnie szkoła rodzenia? (Koszty dla mam z reguły pokrywa Krankenkasse, są różne opcje – kursy tygodniowe, weekendowe)
• W jakim szpitalu ma odbyć się poród? Czy są tam organizowane wieczory informacyjne dla rodziców (Jakie są terminy? Często praktykuje się zrobienie terminu w szpitalu przed porodem –Vorstellung zur Geburt)
• Czy moja umowa o pracę jest terminowa, jeśli tak w jakim okresie się kończy? (To ważne, w przypadku urlopu wychowawczego, Mutterschaftsgeld)
• Gdzie dziecko ma mieć ubezpieczenie zdrowotne? (w jakiej Krankenkasse, u którego rodzica? Trzeba samemu zadbać o podpięcie dziecka pod ubezpieczenie jednego z rodziców wypełniając odpowiedni formularz)
• Czy warto zmienić klasę podatkową? W  niektórych przypadkach może mieć to pozytywny wpływ na wysokość Elterngeld.

Dwie ważne rzeczy, które są do załatwienia na pewno przed porodem to Mutterschaftsgeld i Elternzeit dla ojca dziecka, jeśli ma zacząć się z dniem urodzenia dziecka.

Elternzeit dla ojca dziecka

– jeśli ma zacząć się w dniu urodzenia to trzeba to zgłosić pracodawcy najpóźniej 7 tygodni przed rozpoczęciem, czyli w tym przypadku 7 tygodni przed planowanym terminem porodu, ale nie wcześniej niż 8 tygodni przed, ze względu na ochronę przed wypowiedzeniem, która wynosi też 8 tyg. zgłoszenia.

Wniosek składamy na piśmie, pracodawca potwierdza również pisemnie (od ojców wymagane jest do wniosku Elterngeld pisemne potwierdzenie Elternzeit).

Elternzeit zaczyna się z rzeczywistą datą urodzenia dziecka, choć we wniosku podaje się datę przypuszczalną. Jest przyznawany na miesiące życia dziecka (Lebensmonate), a nie na kalendarzowe- tu pojawia się najczęściej błąd, wyjaśniam na przykładzie.

Przykład

Przewidywana data porodu 17 maja 2023 r.

Elternzeit ojca planowany na 1 i 2 miesiąc życia dziecka, daty we wniosku 17.05.23- 16.06.23 i 17.06.23- 16.07.23.

Dziecko przychodzi na świat 5.05.23- Elternzeit zaczyna się 5.05., pracodawca potwierdza daty Elternzeit wg. rzeczywistej daty urodzenia, prawidłowe daty Elternzeit 5.05.-04.07.23

Przy okazji wspomnę o Elternzeit dla mam. Mamy składają wniosek w tygodniu po porodzie, jest to pierwsza rzecz do załatwienia zaraz po narodzinach dziecka. Jeśli chodzi o Elternzeit to najważniejsze są terminy zgłoszenia, ważne żeby ich nie przegapić.

Wzory wniosków znajdziecie  w plikach grupy „Jak ogarnąć Elterngeld, Kindergeld i  Elternzeit” (na Facebooku), której jestem administratorem.

Mutterschafstgeld- podstawowe informacje

Mutterschaftsgeld w wysokości do 13 euro dziennie (są wyjątki od tej kwoty) otrzymują osoby, które są dobrowolnie ubezpieczone i obowiązkowo ubezpieczone (w ramach stosunku pracy).

Przy czym osoby dobrowolnie ubezpieczone, których głównym zatrudnieniem jest praca na własny rachunek mają prawo do Muterschaftsgeld jeśli mają prawo do zasiłku chorobowego.

Około 7 tygodni przed planowanym terminem porodu należy pobrać od swojego ginekologa zaświadczenie o terminie porodu – tzw. Bescheinigung über den voraussichtlichen Geburtstermin.

Na tym zaświadczeniu wpisuje się dane takie jak imię, nazwisko, data urodzenia, adres, nr konta, dane na temat zatrudnienia i przesyła się do swojej Krankenkasse. Z reguły załatwienie świadczenia nie wymaga żadnych dodatkowych wniosków, może różnić się to w zależności od kasy chorych. Jeśli dodatkowe wnioski, ankiety będą wymagane kasa chorych poinformuje o tym listownie.

Elterngeld – kilka istotnych rzeczy

Bardzo dużo problemów sprawia rodzicom wybór pomiędzy Basiselterngeld, a Elterngeldplus.

Zaczniemy od wyjaśnienia różnicy pomiędzy nimi.

Przy Basiselterngeld rodzicom przysługuje 12 miesięcznych kwot do dyspozycji, jeśli zdecydują się oboje pobierać Elterngeld (nie pracując więcej niż 30/32* godziny tygodniowo) to zyskują 2 dodatkowe miesiące (tzw. Partnermonate). Minimalny okres pobierania Elterngeld to dwa miesiące, maksymalny 12 miesięcy.

* 30 godzin dotyczy dzieci urodzonych do 31 sierpnia 2021, 32 godz. dzieci urodzonych od 1 września 2021.

Elterngeld plus – wylicza się jak Basiselterngeld, ale wynosi  maksymalnie połowę kwoty, która należy się rodzicom bez dochodu z  pracy na niepełny wymiar po porodzie.

 1 miesiąc Basiselterngeld = 2 miesiące Elterngeldplus

 Dodatkowo można wybrać Partnerschaftsbonus – są to 4 dodatkowe miesięczne kwoty Elterngeldplus. Warunkiem uzyskania bonusu jest  praca obojga rodziców w 4 następujących po sobie miesiącach w  przedziale 25-30 godzin tygodniowo.

 Dla dzieci urodzonych po 1 września 2021 obowiązuje przedział 24-32  godziny tygodniowo w 2-4 następujących po sobie miesiącach.

Każdy  z rodziców ma Elterngeld wyliczony ze swoich dochodów lub ew. Elterngeld minimalny (300 Euro przez rok lub 150 Euro przez 2 lata). Jeśli ojciec dziecka decyduje się na urlop wychowawczy też musi złożyć wniosek Elterngeld dla siebie.

Jak znaleźć właściwy wniosek?

Fraza w wyszukiwarce Elterngeldantrag i Land (zamieszkania bądź siedziby pracodawcy)

Pod tym linkiem są wnioski wszystkich Landów – https://einfach-elterngeld.de/elterngeldantrag

Przykładowa standardowa checklista dokumentów do wniosku

(dziecko urodzone w Niemczech, cała rodzina mieszka w Niemczech, stosunek pracy również w Niemczech)

• Akt urodzenia dziecka (oryginał przeznaczony do Elterngeld)
• Zaświadczenie z Kasy chorych (Krankenkasse) o pobieraniu Mutterschaftsgeld, ew.
• Negativbescheinigung o niepobieraniu
• Miesięczne rozliczenia wypłat (abrechnungi)- kopie ew. dodatkowo
• Verdienstbescheinigung/Arbeitsgeberbescheinigung (w zależności od landu może być druk do wypełnienia przez pracodawcę)
• Steuerbescheid – decyzja podatkowa z Finanzamt – kopia wszystkie kartki
• Inne dokumenty – kopia dowodu osobistego lub paszportu, kopia meldunku niemieckiego (mniej konieczne)
• Dodatkowo ojcowie: potwierdzenie Elternzeit, osoby pobierające zasiłki (np. zasiłek chorobowy, dla bezrobotnych) przed urodzeniem dziecka – decyzje przyznania świadczeń.

Mam nadzieję, że podane informacje okażą się przydatne, zapraszam tez do lektury mojego fanpage’a Pogromczyni Papierów Urzędowych gdzie znajdziecie jeszcze wiele innych przydatnych informacji w temacie świadczeń rodzinnych.